Shenzhen en de verstedelijking van China

In maart van dit jaar bereikte China een mijlpaal: maar liefst honderd steden in het land telden een miljoen of meer inwoners. De verwachting is dat er over acht jaar 221 miljoenensteden zullen zijn, waarin zo’n zeventig procent van de Chinese bevolking zal wonen. Het leeuwendeel van die steden zal ons westerlingen niet bekend in de oren klinken. Quanzhou? Zeven miljoen inwoners. Chongqing? Elf miljoen. Als twee pas afgestudeerde ontwerpers wilden wij deze ontwikkeling zelf ervaren – en er een graantje van meepikken. Twee jaar geleden vertrokken wij naar een stad die hier nog amper bekend is, maar in China symbool staat voor de ongekende verstedelijking: Shenzhen. Deze boomtown is sinds haar stichting nog geen veertig jaar geleden een magneet voor bouwers, vernieuwers en pioniers van allerlei slag. Officieel telt ze twaalf miljoen inwoners, maar inclusief ongeregistreerde migranten zullen het er meer dan twintig miljoen zijn. Uitgesmeerd tussen de beboste heuvels aan de grens met Hongkong vormt Shenzhen het resultaat van een sociaaleconomisch experiment zonder weerga: een (bijna) vrijemarkteconomie binnen socialistisch China. Een architectenbureau aldaar dacht nog wel twee kneedbare Nederlanders te kunnen gebruiken. Door Arnoud Stavenuiter en Bert Oostdijk.