In herhaling
Spreken over herhalingen in de geschiedenis wordt vaak gezien als een doodzonde. Wie in het openbaar parallellen aanwijst tussen fenomenen van vroeger en personen of sentimenten nu, wordt meteen op de vingers getikt. Toch kan ook de angst voor een herhaling juist tot een herhaling leiden. In dezelfde adem waarmee Rutte in het Amsterdamse Wertheimpark zegt dat we een nieuw Auschwitz moeten voorkomen, demoniseert hij een hele bevolkingsgroep. Terwijl het juist een soortgelijke demonisering was die Auschwitz in de eerste plaats mogelijk maakte. Rutte is er zo op gebrand de loop van de geschiedenis te veranderen, dat hij haar reproduceert. De vraag is hoe, en op welk punt, de goede intentie iets te voorkomen om kan slaan in haar tegendeel. Een van de eerste denkers die zich met die vraag bezighield was de Italiaanse filosoof, jurist en voorloper van de geschiedfilosofie Giambattista Vico (1668-1744).